Deze website maakt gebruik van cookies. Op deze manier kunnen we u een meer gepersonaliseerde dienstverlening bieden. Door het gebruik van deze website gaat u akkoord met het feit dat wij 'cookies' gebruiken. Lees onze privacy policy voor meer informatie over het gebruik van cookies en hoe u deze kunt deleten en blokkeren.
  • Aandelenoptieplan

    Een voordelige langetermijnaanpak om medewerkers financieel te belonen in lijn met de bedrijfsprestaties

Aandelenoptieplan

Hoe beloon je medewerkers wiens prestaties voldoen aan de vooropgestelde doelstellingen of deze zelfs overstijgen? Veel bedrijven kiezen nog steeds voor de standaard salarisverhoging of bonus. Helaas is dat zowel voor de onderneming als voor de betrokken medewerker niet steeds de beste of meest voordelige optie…

 

Een beloning in cash

  • kost beide partijen een aardige duit: sociale bijdragen zijn verschuldigd door de werknemer (13.07%) en de werkgever (+/- 27%) en er is vakantiegeld op variabele vergoedingen (15.67%) verschuldigd over dit bedrag. Bovendien is de bedrijfsvoorheffing op uitzonderlijke voordelen zeer hoog zodat de werknemer de fiscale druk op z’n inkomen ziet toenemen; 
  • vereist dat de onderneming over het nodige kapitaal beschikt om zo’n loonverhoging of bonus aan te bieden;
  • weerspiegelt niet noodzakelijk de werkelijke prestaties van de onderneming;
  • nodigt de medewerkers niet uit om zich op langere termijn aan de onderneming te binden. 

Gelukkig bestaat er een alternatief dat je medewerkers beloont in lijn met de bedrijfsprestaties, financieel en fiscaal voordelig is én op langere termijn je personeel aan je organisatie bindt: het aandelenoptieplan. 
 

Wat is een aandelenoptieplan? 

Bij een aandelenoptieplan geef je het recht aan een of meerdere begunstigden om bestaande aandelen aan te kopen of om in te schrijven op nieuwe aandelen aan een vooraf bepaalde prijs en binnen een vooraf bepaald tijdsbestek. 

Wanneer er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, is de toekomstige meerwaarde uit de aandelen niet belastbaar als beroepsinkomsten en moet er geen sociale bijdrage (RSZ) op worden betaald. Deze vrijstelling van sociale zekerheidsbijdragen geldt niet voor begunstigden die onder het stelsel van de sociale zekerheid voor zelfstandigen vallen (RSVZ).
 

Hoe gaat een aandelenoptieplan concreet in zijn werk? 

1. De onderneming vaardigt een aandelenoptieplan uit en legt uit aan de begunstigen hoe het plan in zijn werk gaat, welke rechten hen worden aangeboden en welke voorwaarden er gelden.

2. De begunstigden communiceren op hun beurt dan of zij willen meestappen in het plan of niet. De begunstigden die willen instappen, krijgen in dit stadium vervolgens de opties die over het algemeen gratis worden aangeboden. Zij krijgen nog geen onderliggende aandelen. Voor zover de begunstigde het aanbod schriftelijk aanvaardt binnen de 60 dagen na het aanbod, geldt het volgende:

  • A. De medewerker betaalt de verschuldigde belasting op het moment van de ‘toekenning’ (dit is de 60e dag volgend op het moment van het aanbod).

  • Dat bedrag wordt belast als beroepsinkomsten volgens de dan geldende tarieven van inkomstenbelasting (geen sociale bijdrage) en wordt forfaitair als volgt berekend:

    • Algemeen: 18% van de totale aandeelwaarde + 1% per jaar wanneer de uitoefeningsperiode de grens van 5 jaar overschrijdt; 

    • Voordeliger (half): 9% van de totale aandeelwaarde + 0,5% per jaar wanneer de uitoefeningsperiode de grens van 5 jaar overschrijdt en aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: 

      • het betreft aandelenopties van de onderneming waarvoor de medewerker actief is of aandelen van een ander bedrijf dat een directe of indirecte deelneming heeft in de onderneming waarvoor de medewerker werkt; 

      • de opties worden niet uitgeoefend voor het einde van het derde kalenderjaar na het aanbod; 

      • de opties niet worden uitgeoefend na het tiende jaar na het aanbod; 

      • geen ‘dekking’ – het risico gelinkt aan het proces mag niet gedragen worden door de werkgever; 

      • de prijs moet bepaald of bepaalbaar zijn op het moment van het aanbod; 

      • de opties mogen niet onder levenden worden overgedragen. 

Dit voordeel is trouwens vrijgesteld van sociale zekerheidsbijdragen en zit daarom niet vervat in de basis voor de berekening van het vakantiegeld op variabele vergoedingen.

Let op: indien de opties niet schriftelijk aanvaard worden binnen de 60 dagen na het aanbod, dan zal de begunstigde belast worden op het moment van de uitoefening van de opties en op het volledige bedrag van de uitoefenwinst, zijnde het verschil tussen de waarde van de ontvangen aandelen en de betaalde uitoefenprijs (dus geen forfaitaire berekening). Er zijn bovendien op dit bedrag ook sociale bijdragen verschuldigd door zowel de werknemer als de werkgever (en er zal vakantiegeld op variabele vergoedingen op betaald moeten worden).

  • B. Tussen het ontvangen en het uitoefenen van de optie is de begunstigde geen aandeelhouder van de onderneming en heeft hij dus geen stemrechten noch kan hij aanspraak maken op dividenden. Wanneer de opties de begunstigde het recht verlenen om nieuwe aandelen in te schrijven (inschrijvingsrecht), dan is de begunstigde wel gerechtigd om aan de algemene vergadering deel te nemen en heeft hij een raadgevende stem.

3. De begunstigde beslist of hij de opties uitoefent of niet.  

  • A. De begunstigde koopt de bestaande aandelen effectief aan of schrijft in op nieuwe aandelen en betaalt de onderliggende prijs zoals bepaald in het aandelenoptieplan. 
  • B. De begunstigde kan er dan voor kiezen om of de aandelen bij te houden of ze weer door te verkopen en winst te maken. Het aandelenoptieplan laat vaak toe dat: 
    • de onderneming (of een verbonden onderneming) de onderliggende aandelen terug kan afkopen wanneer de opties worden uitgeoefend; 
    • de begunstigde de onderliggende aandelen terugverkoopt aan de werkgeverwanneer hij de opties uitoefent; 
    • in geval van een ‘change of control’, zoals een verandering in het bestuur van de onderneming, een fusie of een verkoop van de onderneming, de begunstigde de optie ook eerder kan uitoefenen.
  • C. Het plan bepaalt ook welke rechten de begunstigde nog behoudt indien deze de onderneming verlaat voor het moment waarop de opties kunnen uitgeoefend worden (met de zogeheten 'bad leaver' and 'good leaver' clausules.
     

Voorbeeld 

Stel dat een bedrijf dat 100.000 aandelen heeft uitgegeven 1M EUR waard is. Elk aandeel is dan 10 EUR waard. 

Een medewerker krijgt op 1 oktober 2021 aandelenopties op 100 aandelen aangeboden. De opties kunnen uitgeoefend worden tussen 1 januari 2025 en 30 september 2026.  

Als de medeweker ingaat op het voorstel vóór 1 december 2021, betaalt hij 48,15 EUR aan belastingen. Dat bedrag wordt als volgt berekend:

  • Het belastbare bedrag bedraagt 1.000 EUR. Dit is de totaalwaarde van de aandelen die met de optie gepaard gaan. 
  • Die 1.000 EUR wordt vermenigvuldigd met 9%. Zo bekom je een bedrag van 90 EUR. 
  • Die 90 EUR wordt daarna vermenigvuldigd met het toepasselijk tarief in de personenbelasting. Dit is meestal 50%, te verhogen met een gemiddeld percentage aanvullende gemeentebelastingen van 7%, te rekenen op het eerder berekend bedrag aan belasting. Dat resulteert dan in een totaal te betalen belasting van 48,15 EUR. 

Tussen eind 2021 en de start van de uitoefeningsperiode kunnen er twee scenario’s plaatsvinden: 

  • De waarde van de onderneming is gestegen, zodat de aandelen nu meer waard zijn (bv. een stijging van 75%, waardoor de aandelen 1.750 euro waard zijn). De begunstigde zal geïnteresseerd zijn om zijn optie uit te oefenen. Verkoopt hij daarna de aandelen, maakt hij zo 750 euro winst. Zonder de belasting van 48,15 EUR komt dat neer op een nettowinst van 701,85 euro. 
  • De waarde van de onderneming is gedaald. De kans is klein dat begunstigde geïnteresseerd zal zijn om zijn opties uit te oefenen. Aangezien hij zo geen meerwaarde zal kunnen realiseren, verliest hij het in het begin betaalde belastingbedrag (behoudens uitzondering (en onder voorwaarden), zoals de fiscaal neutrale garantie van een meerwaarde van een bedrag gelijk aan de op het moment van toekenning betaalde belasting.
     

Wil je ook aan de slag gaan met het aandelenoptieplan binnen jouw organisatie? Aarzel niet om ons Tax & Legal-team te contacteren.