Een wendbaar familiebedrijf durft los te laten
17 juni 2020
In crisistijden zien familiebedrijven in dat het belangrijk is om een groter aanpassingsvermogen te ontwikkelen. Die zogenoemde ‘agility’ grijpt in op heel wat onderdelen van de bedrijfsvoering, maar familiebedrijven besteden extra zorg aan de impact op hun medewerkers. Die hechten veel belang aan de familiale cultuur en net daarom is het belangrijk ingrepen met veel betrokkenheid door te voeren.
Het textielbedrijf in familiehanden dat bouwend op de bestaande sterktes omschakelt naar de productie van mondmaskers. De standenbouwer die overschakelt naar de productie van meubels voor de toegangscontrole van bedrijven. Het zijn maar enkele voorbeelden van het aanpassingsvermogen van familiebedrijven. Ze nemen snel beslissingen en responsabiliseren verschillende medewerkers uit de hele keten. Wendbaar zijn gaat met andere woorden niet over een grote alomvattende workforce planning voor de komende zes of twaalf maanden. Het gaat over verantwoordelijkheid geven en een beetje durven los te laten als bedrijfsleider, maar ook over mensen motiveren om mee te werken aan de nodige aanpassingen. Door de traditie om van bovenaf beslissingen te nemen, kan dat zowel voor de familie als voor de medewerkers een uitdaging zijn.
Anderzijds zitten veel familiebedrijven momenteel in een snelkookpan, waarin elke beslissing een grote impact kan hebben op het familiale vermogen. Maak niet de fout om onder die druk elke beslissing weer naar de bedrijfsleider of de directiekamer te trekken. Focus op uw strategische prioriteiten en laat uw teams van daaruit autonoom werken. Zo hoeft een goede wendbare manier van werken niet te contrasteren met de visie van de familie op de lange termijn. Als u die lijnen goed uitzet, dan kunt u veel autonomie geven aan de medewerkers die dicht bij de klant en de processen staan.
De realiteit toont ook dat het aanpassingsvermogen vaak te maken heeft met digitalisering. Versnelde digitalisering van de interactie met de klant en van de interne werking en processen. Nieuwe en bijkomende infrastructuur om ‘remote’ te werken, nieuwe platformen voor verkoop en nazorg, enzovoort. Voor elk familiebedrijf is het belangrijk niet ineens de ultieme totaaloplossing te ambiëren, maar stap voor stap de digitalisering te realiseren. Waarbij opnieuw verschillende medewerkers in team samenwerken, over de afdelingen heen, om in verschillende ‘sprints’ te bepalen en in te voeren wat nodig is. Zorg daarbij voor een heldere IT-architectuur met systemen en applicaties die op langere termijn de connectiviteit en integratie van digitale oplossingen in de processen garanderen. Vaak is dat een grote uitdaging voor onze familiebedrijven, die vooral ad hoc rond oplossingen samenwerken met IT-partners.
Wendbaarheid in deze tijden betekent voldoende snel beslissingen durven en kunnen nemen. Het is een typische sterkte van familiale bedrijfsleiders, vaak gebaseerd op jarenlange ervaring en buikgevoel. Maar om in deze tijden goed te kunnen sturen en bijsturen, is ook het continu verzamelen en gebruiken van managementinformatie essentieel. Denk maar aan beslissingen over kostenoptimalisatie en kostenefficiëntie van de aankoop, treasury planning, productiviteit, capaciteitsplanning, enzovoort.
En als er moeilijke beslissingen moeten genomen worden, is het respecteren van de familiale waarden essentieel. Transparant communiceren over de situatie waarin het bedrijf verkeert en over de gemaakte keuzes bereidt uw personeel voor. Ontslagen zijn altijd moeilijk verteerbaar, maar ze laten diepere sporen na als de familie de beslissing neemt onder druk van de korte termijn. Familiebedrijven die zich vlot kunnen aanpassen, zullen zelfs beter in staat zijn die beslissingen progressief uit te voeren en de ontslagen te beperken tot het strikte minimum.