Op zoek naar de x-factor in het leiderschap van morgen

In een wereld van exponentiële veranderingen, versnelde digitalisering en de COVID-19-crisis vormen humane connecties een steeds essentiëler onderdeel van leiderschap. Toch hebben veel bedrijfsleiders het moeilijk om diep te connecteren met hun mensen en hun motivaties. Jan De Schepper, executive bestuurder bij BDO Digital, en Paul Van Den Bosch, coach voor topatleten, illustreren in hun recente duo-boek hoe het beter kan.

Auteur: Laurien Van Nieuwenhove, Content Officer BDO Marketing & Communicatie

Foto: Jan De Schepper, Partner BDO Digital, Paul Van Den Bosch, coach voor topatleten

"Leiders die de intrinsieke motivatoren van hun individuen kennen, zullen hun doelstellingen specifieker formuleren".

Leidinggevenden die bouwen aan betekenisvolle relaties kunnen hun medewerkers boven zichzelf laten uitstijgen. In ‘ConneXion – 7 paradoxen voor moderne leiders’ illustreren de auteurs met voorbeelden uit de zaken- en sportwereld hoe je dat kan. We hadden een gesprek met Jan De Schepper.

De tijd waarin we leven wordt steeds complexer. Technologische vooruitgang, artificiële intelligente, robotisering, globalisatie, internationalisatie, en recent de globale COVID-19-pandemie zetten de wereld op z’n kop. Van bedrijven wordt verwacht dat ze zich even snel – al dan niet sneller – aan dat tempo aanpassen. Dat hoeft niet moeilijker te zijn dan vroeger. “Het zijn de mensen zelf die de zaken ingewikkeld maken in een poging om controle te winnen over die complexiteit,” aldus Jan De Schepper. “Denk maar aan allerhande KPI’s, schema’s en matrices waarmee het topmanagement de koers van een onderneming uittekent. Ingewikkeld lijkt intelligent, maar is eigenlijk enkel moeilijk. Zo boek je geen vooruitgang. Wel door de zaken te vereenvoudigen, je medewerkers te betrekken en met hen te connecteren. Naast een organigram is ook een sociogram broodnodig waarin de verbindingen tussen mensen duidelijk zijn.”

Verbindingen creëren waarde

Dat werd de afgelopen maanden extra duidelijk. Door COVID-19 zaten we plots met z’n allen thuis. Uit schrik voor het isolement zocht ons menselijke brein naar ‘relatedness’ (lees de inzet hieronder). Connecteren en het gevoel ‘erbij te horen’ werd een overlevingsmechanisme. Dat uitte zich in een overload aan conferencecalls en meetings met collega’s. Maar teamspirit alleen volstaat niet om je medewerkers gemotiveerd én productief te houden. Een team staat pas sterk als de individuen het beste van zichzelf geven (SURFA, lees de inzet hieronder). “Bij BDO zit die prioriteit zelfs in haar credo verweven: ‘Let’s grow. Together’. Zonder geëngageerde medewerkers daalt het productiviteitsniveau van je onderneming. En dan is het een kwestie van tijd voor je medewerkers afhaken.”

Back to the basics dan maar, maar daarom niet noodzakelijk trager. Integendeel, de meeste bedrijven mogen net wat vaker gas geven vindt Jan De Schepper: “De ene trend volgt de andere op, maar je hoeft zeker niet overal de eerste te zijn. Begrijp wat er onderliggend gebeurt (‘sensemaking’) om wendbaar te anticiperen op de toekomst. Zo lever je snel oplossingen af aan je klant met behoud van kwaliteit.”

Daarnaast overheerst er in veel bedrijven nog de typische silostructuur. Hiërarchie mag dan wel duidelijkheid scheppen, het bemoeilijkt het combineren van waardevolle competenties waardoor je aan snelheid inboet. Een organisatie bouw je niet enkel op silo’s, maar ook op focus. Jan De Schepper pleit voor meer kruisbestuiving en ontwikkelde daarvoor de MISSA-formule (lees de inzet hieronder). Dat gaat verder dan louter ICT-tools installeren.

Samenwerking is de essentie van menselijke inspanning en overtreft de som van de delen. Het is aan de ‘ConneXion’-leider om verbindingen te leggen tussen de verschillende ‘business practices’ en zo waarde te creëren. Niet elke connectie is echter even waardevol. Jan De Schepper onderscheidt drie soorten niveaus. Hoe hoger het niveau, hoe gemakkelijker leidinggeven is omdat je impact groter zal zijn.

  • Shallow’: oppervlakkige verbindingen waar je niet veel energie in steekt. Je behaalt wel resultaten, maar nooit optimaal.

  • Bonding’: je kent de motivatoren van je mensen en handelt vanuit je empathisch vermogen. Je connecteert met je mensen, maar behaalt niet altijd de gewenste resultaten.

  • ConneXion’: op dit niveau ben je in staat om kwalitatief te verbinden en behaal je ook resultaten. Je deelt je succes, creëert fans en maakt mensen sterker en beter. Dat is ‘care’ of echt zorgen voor je medewerkers.

“De ene trend volgt na andere, maar je hoeft zeker niet overal de eerste te zijn.”

Jan De Schepper, Partner BDO Digital

Het winnaarseffect

Pas op het derde niveau behaal je resultaten waarmee je het winnaarseffect creëert. “Dat genereert dopamine, het ‘snoepje voor ons brein’, wat motiverend werkt. Mensen worden nu eenmaal graag beloond,” legt Jan De Schepper uit. “Het winnaarseffect verbindt ook mensen: leiders die de intrinsieke motivatoren van hun individuen kennen, zullen hun doelstellingen specifieker formuleren. Uitdagend, maar haalbaar. Ze weten wie ze waar kunnen inzetten om optimale resultaten te behalen. Ze zetten druk efficiënt om in drive, slagen erin meer te doen met minder en het beste uit hun medewerkers te halen. Zo groeien je medewerkers én je organisatie. Het is een ‘cross-sterkte’ die enkel weggelegd is voor de ConneXion-leider.”

Jan De Schepper eindigt het gesprek met link naar de sport: “Connecteren doe je op het hoogste niveau. Het is verbinden met impact. Wie voor de COVID-19-crisis al sterk investeerde in het bindweefsel van zijn organisatie ondervindt vandaag de minste problemen. Aan elke pandemie komt een einde, net zoals een voetbalwedstrijd afloopt na 90 minuten. Trainen – of connecteren – eindigt echter nooit.”