Taxonomieregeling
De taxonomieregeling creëert een nieuwe uniforme taal om de duurzaamheid van verschillende economische activiteiten te beoordelen. Het belangrijkste doel is om de economische transformatie naar duurzaam ondernemingsbestuur te versnellen en, wat nog belangrijker is, om de EU in staat te stellen haar doestellingen te halen voor broeikasgasreductie.
De kern van deze wetgeving ligt in het verband tussen de financiering van bedrijven en de duurzaamheid van hun activiteiten. Aangezien er geen uniforme definitie van duurzaam beleggen bestaat, heeft de wetgever ervoor gekozen om te werken met een gestandaardiseerd groen classificatiesysteem.
Om in aanmerking te komen voor het 'groene' label, moet een activiteit een substantiële bijdrage leveren aan ten minste één van de zes milieudoelstellingen:
- beperking klimaatverandering (mitigatie)
- adaptatie aan klimaatverandering
- duurzaam gebruik en bescherming van water en mariene hulpbronnen
- transitie naar een circulaire economie
- preventie en beheersing van verontreiniging
- bescherming en herstel van biodiversiteit en ecosystemen.
Dit echter zonder significante schade te berokkenen aan de andere vijf doelstellingen ('Do No Significant Harm of DNSH'-criteria). Bovendien moeten minimumgaranties op het gebied van mensenrechten en arbeidswetgeving worden gerespecteerd.
Om te bepalen of er een substantiële bijdrage wordt geleverd aan (een van de) doelstellingen en/of om te bepalen dat er geen significante schade wordt berokkend, heeft de Europese Commissie per doel gedefinieerd welke economische activiteiten in aanmerking komen om substantieel bij te dragen en aan welke zeer specifieke technische criteria die economische activiteit moet voldoen om daadwerkelijk bij te dragen en/of geen significante schade te berokkenen. Als aan de technische criteria wordt voldaan, wordt deze activiteit als 'afgestemd' beschouwd.
Tot op heden heeft de Commissie slechts een gedelegeerde handeling aangenomen, waarin de economische activiteiten en technische criteria voor de doelstellingen inzake de beperking van en aanpassing aan de klimaatverandering worden gedefinieerd. Voor de andere milieudoelstellingen is een raadplegingsronde gehouden en op 13 juni 2023 werd een nieuw ontwerp gepubliceerd.
Momenteel moeten grote beursgenoteerde bedrijven met meer dan 500 werknemers al aan deze rapporteringsverplichting voldoen. Vanaf 1 januari 2025 zullen alle grote (zelfs niet-beursgenoteerde!) bedrijven onder de Taxonomyverordening vallen.
Het spreekt voor zich dat dit gevolgen zal hebben voor een groot aantal bedrijven (naar schatting ongeveer 49.000 de EU).
Om hun ‘duurzaamheidsgraad' te bepalen, zullen bedrijven die onder het toepassingsgebied vallen, het deel van hun omzet, Capex en Opex dat verband houdt met gerichte activiteiten (zoals hierboven beschreven) moeten rapporteren. Dit wordt ook verplicht ook als onderdeel van hun CSRD-rapportering (zie hieronder) en vergt uiteraard een grondige voorbereiding door de betrokken entiteiten.
CSRD
De CSRD harmoniseert, verbreedt en versterkt de niet-financiële rapportageverplichting voor bedrijven in de EU. De richtlijn implementeert verplichtingen voor duurzaamheidsverslaggeving naast de financiële verslaggeving die onder andere is vastgelegd in de Europese Richtlijn voor de Jaarrekening.
Het doel is om de transparantie te vergroten en ervoor te zorgen dat ESG-informatie (milieu, maatschappij en goed bestuur) begrijpelijk, relevant, verifieerbaar, vergelijkbaar en getrouw wordt weergegeven.
Bedrijven die onder het toepassingsgebied vallen (vergelijkbaar met bedrijven die onder de Taxonomyverordening vallen, zoals hierboven beschreven) moeten ESG-thema’s opnemen in een speciale sectie van hun verplichte jaarlijkse managementverslag. Dit verslag zal ook worden onderworpen aan de controle van een bedrijfsrevisor
Het principe van dubbele materialiteit staat centraal in deze richtlijn. Dit houdt in dat de entiteit niet alleen moet rapporteren over haar eigen impact op duurzaamheidskwesties (uitgaande impact), maar ook moet nagaan hoe de onderneming wordt beïnvloed door ESG-aangelegenheden (inwaartse impact).
Het aantal onderwerpen dat in de rapportering aan bod moet komen, is lang en gedetailleerd. Er moeten onder andere verschillende onderwerpen aan bod komen, gaande van het bedrijfsmodel en de strategie van de onderneming met betrekking tot ESG-thema’s tot de specifieke rollen, verantwoordelijkheden en expertise van het management in dit verband. Het moet een beschrijving bevatten van de tijdgebonden doelstellingen en het beleid van de onderneming met betrekking tot duurzaamheidsthema’s, inclusief het due diligence-proces dat door de onderneming is geïmplementeerd en de belangrijkste feitelijke of potentiële negatieve effecten die verband houden met de eigen activiteiten van de onderneming en met haar waardeketen. En er moeten nog veel meer onderwerpen worden behandeld en gegevens moeten worden gedeeld.
Om de transparantie en vergelijkbaarheid van de rapportering van alle betrokken bedrijven te garanderen, zal de Commissie, met hulp van de EFRAG, Corporate Sustainability Reporting Standards' (ESRS’en) ontwikkelen. Deze bevatten zeer specifieke regels over hoe en waarover gerapporteerd moet worden. Sinds 9 juni 2023 loopt er een openbare en de definitieve ESRS'en zullen naar verwachting voor het einde van dit jaar nog worden goedgekeurd.