Waarom een verandering van statuut ?
De vroegere bijzondere belastingregeling behandelde leidinggevenden en onderzoekers die ervan gebruikmaakten automatisch als niet-inwoners.
Voortaan bepaalt de nieuwe belastingregeling voor ingekomen belastingplichtigen en onderzoekers dat voor de vaststelling van de fiscale woonplaats van een expat de gewone regels moeten worden gevolgd. Hetzelfde geldt uiteraard voor buitenlandse kaderleden en onderzoekers die uiterlijk op 1 januari 2024 het voordeel van de vroegere bijzonder belastingregeling zullen verliezen.
Dit betekent met andere woorden dat indien een expat die in België is gedomicilieerd of die de zetel van zijn vermogen in België heeft, geen attest van woonplaats uit een andere staat kan voorleggen, als een Belgische fiscale inwoner zal worden beschouwd.
Inwoner, wat verandert er in de praktijk ?
Verplichting tot aangifte van het wereldwijd inkomen
Als Belgische belastingplichtige zal de expat zijn wereldwijde inkomsten (inkomsten uit Belgische bronnen en inkomsten uit buitenlandse bronnen) in België moeten aangeven.
De term ‘inkomsten’ heeft betrekking op beroepsinkomsten (waaronder salarissen, maar ook pensioenen, winsten enz.), maar ook op inkomsten uit onroerend goed, inkomsten uit roerende zaken (rente, dividenden), diverse soorten inkomsten (bepaalde vermogenswinsten bijvoorbeeld) enz.
Toepassing van dubbelbelastingverdragen
Als Belgische belastingplichtige zal de expat een beroep kunnen doen op de door België gesloten dubbelbelastingverdragen (hierna ‘DBV’ genoemd), zodat de aangifte van zijn wereldwijde inkomsten in België geen dubbele belasting met zich meebrengt.
Wanneer het DBV de bevoegdheid om een inkomen te belasten toekent aan een andere Staat (doorgaans de bronstaat genoemd), zal België als woonstaat dus doorgaans verplicht zijn dat inkomen vrij te stellen.
België, de woonstaat, zal desalniettemin rekening mogen houden met de vrijgestelde buitenlandse inkomsten bij het bepalen van het belastingtarief dat van toepassing is op andere inkomsten (dit staat in vaktaal bekend als « vrijstelling onder voorbehoud van progressiviteit»).
Enkele voorbeelden:
- Inkomsten uit onroerend goed: als algemene regel geldt dat inkomsten uit onroerend goed belastbaar zijn in het land waar het onroerend goed zich bevindt. Dus als u een gebouw in Frankrijk bezit, zijn de Franse inkomsten uit onroerend goed belastbaar in Frankrijk. U zult het echter in België moeten aangeven, en in België is het onder voorbehoud van progressie vrijgesteld.
- Beroepsinkomsten: volgens het DBV zijn de beroepsinkomsten van een Belgische belastingplichtige voor 100% belastbaar in België. Alleen als de beroepsactiviteit fysiek in het buitenland wordt uitgeoefend en als aan bepaalde strikte voorwaarden wordt voldaan, kunnen deze inkomsten in België worden vrijgesteld onder voorbehoud van progressiviteit. De expat zal niet langer van een automatische vrijstelling voor inkomsten uit zakelijke reisdagen buiten België kunnen genieten (einde van de ‘travel exclusion’).
- Inkomsten uit roerende goederen zoals rente, dividenden of royalty's zijn in het algemeen belastbaar in de woonstaat, d.w.z., per hypothese, in België, maar er dient te worden opgemerkt dat de meeste dubbelbelastingverdragen de bronstaat (d.w.z. de staat waaruit de dividenden afkomstig zijn) toestaan een bronbelasting te heffen, welke doorgaans beperkt is. Voor deze inkomsten kan er dus sprake zijn van dubbele belasting.
Hoe zit het met de belastingtarieven ?
De belastingtarieven die van toepassing zijn op de inkomsten van inwoners en niet-inwoners zijn identiek, tenminste wat betreft ‘globale’ inkomsten, d.w.z. inkomsten die jaarlijks via het aangifteformulier inkomstenbelasting moeten worden aangegeven.
Het tarief van de gemeentebelasting, dat voor alle niet-inwoners 7% bedraagt, varieert echter voor inwoners naar gelang van de gemeente waar zij wonen. Afhankelijk van de gemeente kan deze belasting variëren van ongeveer 5 tot 9%.
Bijgevolg kan een verhoging van de gemeentelijke belasting in combinatie met de verplichting om het wereldwijde inkomsten aan te geven, in sommige gevallen leiden tot een hogere belasting dan bij niet-inwoners.
Nieuwe belastingverlagingen ?
Als Belgische fiscale inwoner zal de expat recht hebben op alle federale en regionale belastingverminderingen, ongeacht het bedrag van zijn belastbaar inkomen in België, in tegenstelling tot de regels die gelden voor niet-inwoners.
Om te bepalen op welke belastingverminderingen hij recht zal hebben, zal de expat zich in een van de drie Gewesten (Vlaams, Waals of Brussels Hoofdstedelijk) bevinden, dit naargelang zijn woonplaats.
Procedure
Wat de formaliteiten betreft, moeten inwoners jaarlijks een aangifte inkomstenbelasting indienen (hierna ‘PB-formulier’ genoemd). Dit formulier verschilt van het formulier dat door niet-inwoners moet worden ingevuld.
De termijn is doorgaans eind juni/begin juli voor inwoners die hun aangifte persoonlijk indienen en eind oktober voor degenen die de aangifte via een gemachtigde indienen.
Aandachtspunten met betrekking tot het IPP-formulier :
- Verplichting om in vak XIII van het PB-formulier de bankrekeningen te vermelden waarvan de expat, zijn echtgenoot/wettelijke samenwoner of een van zijn minderjarige kinderen gedurende het betrokken jaar houder in het buitenland is of is geweest.
- Hetzelfde geldt voor individuele levensverzekeringen die in het buitenland zijn afgesloten.
Andere rapporteringsverplichtingen
Met betrekking tot de in het buitenland gelegen onroerende goederen van de expat, zal hij als Belgisch fiscaal inwoner, via het elektronisch portaal MyMinFin een aangifte moeten indienen waarin hij de Belgische belastingautoriteiten bepaalde informatie verstrekt, zoals de datum van aankoop, de aankoopprijs, enz. op basis waarvan de Belgische belastingautoriteiten aan het onroerende goed een theoretische huurwaarde (gelijk aan de kadastrale inkomsten in België) zullen toekennen.
Met betrekking tot bankrekeningen in het buitenland zal de expat ook bepaalde informatie moeten meedelen aan het Centraal Contactpunt van de Nationale Bank van België.
Successie- en overlijdensrechten
In België wordt een onderscheid gemaakt tussen successierechten, die worden geheven op het wereldwijde vermogen van een inwoner van het Koninkrijk, en successierechten, die worden geheven op in België gelegen onroerende goederen die toebehoren aan een niet-inwoner.
Een inwoner van het Koninkrijk is een persoon die op de dag van zijn overlijden zijn woonplaats (effectieve en permanente verblijfplaats) of de zetel van zijn vermogen in België heeft gevestigd (plaats van waaruit zijn vermogen wordt beheerd). Het is belangrijk te preciseren dat de vroegere circulaire van 1983 niet beslissend was voor de behandeling van de nalatenschap van een expat (het was mogelijk de status van niet-inwoner te hebben in de zin van de circulaire en de status van inwoner van het Koninkrijk te hebben volgens de successiewetgeving).
Het is zinvol de aandacht van expats te vestigen op de gevolgen van hun bijzondere status op het gebied van successierechten. In veel gevallen kan het land van vertrek nog bevoegd zijn om hun vermogen te belasten op de dag van hun overlijden, daarbij rekening houdend met het feit dat in België de marginale tarieven van de successierechten variëren van 30 tot 80%, voornamelijk afhankelijk van de graad van verwantschap tussen de overledene en de erfgenamen. Als het verblijf van de expat in België lang duurt, is een beetje erfplanning vereist ...
Informeer uw expats over de belangrijkste wijzigingen
Als HR-manager raden wij u aan uw expats te informeren over de belangrijkste wijzigingen die hierboven zijn opgesomd.
Het spreekt voor zich dat het BDO International Mobility team tot uw beschikking staat om u bij te staan bij de communicatie over deze praktische veranderingen, bijvoorbeeld door het organiseren van informatiesessies, ter plaatse of virtueel, individuele ontmoetingen, maar ook bij het voorbereiden van alle formaliteiten die dit nieuwe bijzondere belastingregime met zich meebrengt.